Nefes darlýðý ve öksürük þikâyetleri olan 43 yaþýndaki erkek hasta, 20 yýldýr kaynakçýlýk yapmakta ve 30 yýldýr güvercin beslemekteydi. Radyolojide yaygýn mikronodüler opasiteler, güvercin besleme öyküsü ve hipoksemi olmasý nedeniyle ile ön taný olarak hipersensitivite pnömonisi düþünüldü. Ancak güvercinlerin uzaklaþtýrýlmasýna raðmen þikâyetlerinin devam etmesi, bronþ lavajýnda lenfositik/nötrofilik alveolitis bulgusunun olmamasý, akciðerde fibrozis olmamasýna raðmen kortikosteroide yanýtsýzlýk ve normal akciðer difüzyon kapasitesiyle bu tanýdan uzaklaþýldý. Kaynakçý akciðeri hastalýðý, meslek ortamýndaki demir tozlarýnýn varlýðý, uyumlu radyoloji bulgularý, serum ferritin yüksekliði ve bronþ lavajýnda Prusya mavisi ile boyanmýþ demir granüllerinin görülmesiyle kondu. Hastanýn hipoksemisinin yapýlan bronþ lavajý sonrasý demir granüllerinin uzaklaþtýrýlmasýyla düzeldiði dü-þünüldü. Hastaya tedavi olarak mesleðini deðiþtirmesi, sigarayý býrakmasý ve güvercinlerden uzaklaþmasý önerildi. Çünkü bu faktörler ileride akciðer fibrozisi, astým ve akciðer kanseri geliþimine sebep olabilmektedir.

Diþ teknisyeni pnömokonyozu yeni tanýmlanan, nadir, farklý bir pnömokonyoz grubudur. Diþ teknisyenleri tarafýndan kullanýlan dental alloy, akrilik resin, kuvartz, karbon, silika ve aðýr metal tozlarýna doðrudan maruziyet ve soluduklarý havada fazla miktarda bulunmasýnýn sonucunda geliþir. Solunum yakýnmalarýyla baþvuran ve diþ teknisyeni pnömokonyozu tanýsý konulan üç olguyu sunuyoruz.

Ýlaca baðlý akciðer hastalýðýnýn ayýrýcý tanýsý zordur. Klinik, histolojik bulgularýn özgül olmamasý ve altta yatan hastalýðýn varlýðý ilaca baðlý akciðer hastalýðýnýn tanýsýnda zorluk yaratýr. Romatoid artrit tanýsý alan ve üç aydýr sulfasalazin kullanan 33 yaþýnda erkek hasta öksürük, nefes darlýðý ve kilo kaybý þikâyeti ile baþvurdu. Fizik muayenesinde romatoid artritin eklem tutulumu dýþýnda patolojiye rastlanmayan hastanýn toraks BT’sinde bilateral üst loblarda non homojen konsolidasyon alanlarý saptandý. Olguda mevcut klinik ve radyolojik bulgular sonucunda sulfasalazine baðlý akciðer hastalýðý düþünüldü. Sulfasalazin tedavisi kesildi ve klinik ve radyolojik düzelme görüldü. Sulfasalazine baðlý akciðer hastalýðý nadir görülmesi nedeni ile literatür bilgileri eþliðinde sunmayý amaçladýk.

Sýk deðiþken immün yetmezlik (SDÝY) immünglobulin üretiminde defekt ile karakterize, klinik önemi olan en sýk primer immün yetmezliktir. Tekrarlayan bakteriyel enfeksiyonlar, otoimmün hastalýklar ve malignite insidansýnda artýþ ile seyreder. Akciðerde bronþektazi, interstisyel tutulum, nodüler oluþumlar, granülomatöz hastalýk ve interstisyel pnömoniye neden olabilir. Öyküsünde pernisiyöz anemi, hashimato tiroiditi, 6 yýl önce taný konulmuþ mide karsinomu bulunan 31 yaþýnda erkek olgu kliniðimize baþvurdu. Olguya gastrektomi uygulanmýþ, kür olmuþ ve onkolojik takibinde ilk yýlda akciðerde nodüller saptanarak kemoterapi uygulanmýþtý. Kemoterapi sonrasýnda akciðer görüntülemelerinde yeni nodüller geliþmiþ ve metastaz olduðu düþünülerek takibe devam edilmiþti. Takiplerde nodüllere taný amaçlý ileri merkeze yönlendirilmiþti. Kliniðimizde çekilen tomografide nodüllerin yer deðiþtirdiði ve bronþektazilerin eþlik ettiði görüldü ve immünoglobulinlerinde düþüklük saptandý. SDÝY tanýsý konularak immünoloji bölümüne yönlendirildi. Nadir görülen, tanýsý oldukça gecikmiþ olan olgu, literatürler eþliðinde sunuldu.

Sarkoidoz etyolojisi bilinmeyen, dokularda nonkazeifiye granülomatöz reaksiyon ile karakterize multisistemik bir hastalýktýr. Löfgren sendromu ise ateþ, artrit ve/veya artralji, eritema nodozum ve bilateral hiler lenfadenopati ile karakterize akut sarkoidoz tablosudur. Klinik olarak akciðer bulgularý tabloya hakim olsa da giderek artan sýklýkta romatolojik bulgularýn ön planda olduðu sarkoidoz olgularý bildirilmektedir. Bu yazýda bilateral ayak bileklerinde artrit ile baþlayan Löfgren Sendromu tanýsý konan bir bayan olgu sunulmuþtur.

Pulmoner alveoler mikrolitiyazis (PAM), küresel kalsiyum fosfat taþlarýnýn (mikrolit) intra-alveoler birikimi ile karakterize nadir görülen diffüz bir akciðer hastalýðýdýr. Hastalýk bir kaç ülkede, özellikle de Türkiye, Ýtalya ve Japonya'da sýk görülmektedir. Hastalarýn çoðunun taný konduðu anda hiçbir þikâyeti olmadýðýndan, hastalýk genellikle bizim olgumuzda olduðu gibi diðer nedenlerle çekilen akciðer grafisi sýrasýnda tesadüfen teþhis edilir. SLC34A2 gen mutasyonlarý PAM neden olabilir. PAM’in karakteristik radyolojik bulgularý genellikle orta ve alt zonlarda saptanan bilateral ince kum benzeri mikronodüllerdir. Her ne kadar birçok yazar, tipik radyolojik paternin çoðu durumda akciðer biyopsisi ihtiyacýný ortadan kaldýrdýðýný iddia etse de, akciðer biyopsisi PAM tanýsýnýn doðrulanmasý için en kesin tanýsal prosedürdür. Hastalýk için herhangi bir bilinen etkin bir tedavi yoktur. Biz, patolojik olarak taný konan PAM olgusunu, literatür eþliðinde sunuyoruz.

Malign mezotelyoma asbest temasýndan 20-40 yýl sonra ortaya çýkan, prognozu kötü bir tümördür. Burada 27 yaþýnda, bilinen asbest temasý olmayan bir malign plevral mezotelyoma olgusu sunulmuþtur. Sigara öyküsü olmayan bayan hasta nefes darlýðý ve yan aðrýsý ile baþvurdu. Fizik muayenede, sað alt zonda matite tespit edilen hastanýn akciðer grafisinde saðda orta zona kadar uzanan serbest plevral efüzyon ve her iki akciðerde multipl, nodüler dansiteler saptandý. Plevral sývý incelemesinde hemorajik karakterde eksüdatif efüzyon izlendi. Plevral sývýn ADA seviyesi, ARB ve mikobakteri kültürü negatif bulundu. Sývý sitolojisi malignite açýsýndan kuþkulu bulunan hastada primer odak araþtýrmasý yapýldý. Hastaya torakoskopi planlandý, pariyetal plevrada lokal tümör odaklarý, visseral plevrada kalýnlaþma gözlendi. Biyopsi örneklerinin patoloji ve immün boyama sonuçlarý bifazik malign mezotelyoma olarak raporlandý. Sonuç olarak, malign plevral efüzyon varlýðýnda mezotelyoma olasýlýðý göz ardý edilmemeli ve tanýyý kesinleþtirmek için ayrýntýlý immünohistokimyasal inceleme yapýlmalýdýr.

Akciðerler, ekstratorasik malignitelerin sýk metastaz yaptýðý organlardýr. Metastazlar sýklýkla parankimal nodüller veya plevra tutulumu þeklinde olup endobronþiyal metastazlar nadirdir. Bu makalede görece olarak daha nadir görülen endobronþiyal metastaz yapan osteosarkom olgusundan bahsedilecektir. Otuz dört yaþýndaki erkek olgu, 10 ay önce sað humerustaki kitleden yapýlan biyopsiyle osteosarkom tanýsý almýþtý. Neoadjuvan kemoterapi sonrasýnda opere edilen ve adjuvan kemoterapi alan hastanýn kol bölgesindeki tümörü kontrol altýndaydý. Baþvurusundan iki hafta önce baþka bir merkeze 6 haftadýr artan nefes darlýðý ve hemoptizi yakýnmalarýyla baþvurmuþ, sol akciðerinde total atelektazi saptanmýþtý. Sol ana bronþ distalinde lümeni tam týkayan endobronþiyal lezyon rijid bronkoskop ile çýkarýlmýþ, patolojik incelemesi osteosarkom metastazý olarak deðerlendirilmiþti. Devam eden hemoptizi yakýnmasýyla kliniðimize baþvuran hastanýn toraks bilgisayarlý tomografisinde büyüðü sol alt lob superior segmentte olan, çok sayýda metastatik kitle ve nodüller saptandý. Fiberoptik bronkoskopik incelemede sol alt lob bronþu giriþini tama yakýn týkayan tümöral lezyon izlendi. Endobronþiyal tedaviye uygun bulunmayan hastaya palyatif amaçlý eksternal radyoterapi planlandý.

Wegener granülomatozu (WG), üst ve alt solunum yollarýnýn nekrotizan granülomatöz vaskülitine iliþkin klinik- patolojik belirtileri, glomerülonefrit ve küçük damar vasküliti ile karakterize multisistemik tutulum yapan bir hastalýktýr. Ateþ, eritrosit sedimantasyon hýz yüksekliði, halsizlik bulgularý ile baþvurup, progresif böbrek yetmezliði saptanan, geniþ spektrumlu antibiyotik tedavisine raðmen pulmoner lezyonlarda progresyon gözlenen 68 yaþýnda bayan hasta, böbrek biyopsisi sonrasýnda WG tanýsý almýþtýr. Ýkinci olgumuz ise; ilk semptomu iþitme kaybý olan 31 yaþýnda erkek hasta 2 aydýr tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyon ataklarý ve son 1 haftadýr devam eden ateþ, halsizlik yakýnmasý ile baþvurdu. c-ANCA pozitifliði saptanan her iki olguyu enfeksiyon kliniði ile baþvurmuþ olup daha sonra Wegener tanýsý almasý nedeniyle sunmayý uygun bulduk.

Antineutrophil cytoplasmic antibody (ANCA) iliþkili vaskülit sendromlarý klinik olarak heterojen olan otoimmün, nekrotizan ve küçük damarlarý tutan vaskülitlerdir. Etyolojisi tam olarak bilinmemesine raðmen genetik ve çevresel faktörler suçlanmaktadýr. Ayrýca kronik havayolu hastalýklarý ile vaskülitler sýklýkla birlikte rapor edilmiþlerdir. Burada çocukluðundan beri astým ve bronþektazileri olan ve yýllar sonra bu havayolu hastalýklarýna sekonder olarak mikroskopik polianjitis geliþtiði düþünülen bir olguyu sunmayý amaçladýk.

Yað embolisi, genellikle uzun kemik travmasýnýn komplikasyonu olarak ortaya çýkan nadir bir durum-dur. Travma sonrasý 24-72 saat sonra solunum sistemi, santral sinir sistemi, üriner sistem, göz ve deride semptom ve bulgular ile kendini gösterir. Araç dýþý trafik kazasý nedeni ile femur kýrýðý olan 19 ve 23 yaþýnda 2 erkek hasta, nefes darlýðý, bilinç bulanýklýðý, ateþ, göðüs ön bölgesinde ve ön aksiler bölgede peteþiyal döküntü nedeni ile deðerlendirildi. Hastalarýn akciðer grafisi ve kranial tomografileri normaldi. Kan gazýnda hipoksi hipokapni mevcuttu. Bilinç durumunu açýklayacak patoloji saptanmadý. Klinik kriterlere göre taný koyduðumuz iki olguya da, streoid, profilaktik heparin, oksijen ve sývý tedavisi verildi. Tedavi sonrasý oksijenizasyonu ve bilinç durumu düzelen hastalara ortopedi tarafýndan operasyon uygulandý.

Desmoid tümör olarak da bilinen fibromatozis oldukça nadir görülen yumuþak doku tümörüdür. Histolojik olarak iyi huylu yumuþak doku tümörleri içerisinde sýnýflandýrýlsa da, bazý kaynaklar düþük grade fibrosarkoma olarak kabul etmektedir. Metastaz yapmadýklarý bilinir ancak komþu organlara yayýlýrlar. Bu yüzden total çýkarýlmalarý önerilir. Etyolojisi, travma, cerrahi, hormonal bozukluk olarak bilinen ve kadýnlarda daha fazla görülen bir hastalýktýr. Travma öyküsü olan, sað tarafta dolgunluk hissi ve nefes darlýðý þikâyeti ile baþvuran 18 yaþýnda kadýn hastada önce mini torakotomi ile taný konuldu. Sonuç desmoid tümör gelince kitleyi total olarak çýkardýk.

Fibröz histiositom, deðiþen oranda inflamatuar hücrelerin, köpüksü histiositlerin ve siderofajlarýn eþlik ettiði, fibroblastik ve histiositik hücrelerden oluþan, histomorfolojik olarak tabakalar ya da kýsa demetler halinde görülen benign tümöral bir lezyondur. Genellikle bu tümörler, dermis ya da yüzeyel subkutan doku yerleþimlidir. Akciðer yerleþimli fibröz histiositom oldukça nadir bir tümördür. Arka-ön akciðer grafisinde nodüler opasite þeklinde ortaya çýkan, bilgisayarlý tomografi ve PET-CT taramalarýnýýn ardýndan öncelikli olarak malign kabul edilip opere edilen ve patoloji sonucu primer akciðer benign fibröz histiositomu olarak bildirilen bir olguyu sunduk.

Hidatik hastalýðý Türkiye'de endemiktir. Pulmoner hidatik hastalýðý tanýsý klinik ve radyolojik bulgularla konulabilmesine raðmen, atipik radyolojik görünüm tanýda gecikmelere ve yanlýþ taný konulmasýna neden olabilir. Yirmi iki yaþýnda bayan hasta hemoptizi ile baþvurdu. Bilgisayarlý toraks tomografisinde sað üst lobun anterior segmentinde atelektazi ve merkezinde nekroz içeren kitle lezyon saptandý. Bronkoskopi ile sað üst lobun anterior segmentinde beyazýmsý-sarý renkte jelatinöz membran görüldü. Bronþiyal yýkama ve forseps biyopsi ile hidatik hastalýðýnýn tanýsý konuldu.

Poland sendromu, pektoral kas yokluðu, farklý göðüs deformiteleri ve el anomalileri ile karakterize konjenital bir anomalidir. Zaman içinde sendrom için birçok yeni özellik tanýmlanmýþtýr. Pektoral kaslar dýþýnda birçok kasýn etkilendiði bildirilmesine karþýn biceps braki kasýnýn etkilendiði bildirilmemiþtir. Poland sendromunun en çok kabul edilen patogenezi gestasyonel dönemde subklavyen arterde veya dallarýnda geçici kan akýmýnýn kesilmesidir. Biceps braki kasýnýn arteri de subklavian arterin bir dalýdýr. Sað taraflý Poland sendromlu ve ipsilateral biseps braki kasýnýn kýsa baþýnýn hipoplazisi bulunan hastamýzý sunmaktayýz. Biseps braki kasýnýn anomalilerinin Poland sendro-munun bir komponenti olabileceðini düþünmekteyiz.

Yaygýn ilaç dirençli tüberküloz artýþ gösteren bir global saðlýk problemidir ve doðurganlýk çaðýndaki kadýnlarý da içeren genç eriþkinleri etkilemektedir. Gebelik döneminde geliþen yaygýn ilaç dirençli tüberküloz olgularýnýn tedavisi hala tartýþmalý olup geçmiþte gebe hastalara terapötik abortus uygulamasý önerilmiþtir. Bu yazýda gebelik sonlandýrýlmadan baþarý ile tedavi edilen yaygýn ilaç dirençli bir tüberküloz olgusu sunulmuþtur. Hasta saðlýklý bir bebek doðurmuþ olup, tedavinin bitiminden 8 ay sonra relapsý iþaret eden herhangi bir bulgusu da yoktur. Sonuç olarak, yaygýn ilaç dirençli tüberküloz gebelikle birlikte baþarý ile tedavi edilebilir bir hastalýktýr ve bu durumdaki kadýnlarýn gebeliklerini devam ettirme þansý kendilerine tanýnmalýdýr.

Tüberküloz kontrol programlarýnýn birincil amacý toplum içinde hastalýðýn yayýlmasýný ve aktif tüberküloz hastalarýný olabildiðince erken saptayarak ve tedavi ederek tüberküloz insidansýný azaltmaktýr. Tüberküloz taný ve tedavisindeki gecikmeler toplumda enfeksiyonun bulaþma süresinin uzamasýna neden olur. Gecikmeler hasta gecikmesi, saðlýk sistemi gecikmesi ve toplam gecikme olarak gruplandýrýlýr. Bu yazýda akciðer tüberkülozunda gecikmelerin boyutu ve olasý nedenleri tartýþýlmýþtýr.